"Nu studenten enthousiast maken voor het L&D-vak"

Marjoleine Heijboer houdt zoveel van haar vak als onderwijskundige dat ze besloot (“met pijn in mijn hart”) de overstap te maken van L&D Talents naar de universiteit. “Ik duik graag de diepte in. Bij L&D Talents heb ik in tien jaar tijd prachtig werk mogen doen. Nu wil ik graag studenten enthousiast maken.”

Als twintiger, nadat ze als cultureel antropoloog afgestudeerd was, haalde Marjoleine haar onderwijsbevoegdheid. Maar ze is geen les gaan geven maar bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gaan werken. Na een paar jaar ging ze daar aan de slag bij het toenmalige kennis- en leercentrum van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Hier kreeg ze alle ruimte om het vak van onderwijskundige te leren. “Ik ontdekte dat het onderwijskundige vak mij goed ligt: het ontwerpen en ontwikkelen van opleidingen en leermiddelen, adviseren over leer- en ontwikkelvraagstukken, ophalen en analyseren van leervragen; dat soort dingen.”

Na acht jaar was ze toe aan een volgende stap. Marjoleine leerde 2 experts van L&D Talents kennen die bij de IND waren ingehuurd. Uiteindelijk heeft dat geleid tot een kennismakingsgesprek, met de overstap tot gevolg.

De studie antropologie leerde haar onderzoek te doen, vragen te stellen en te analyseren en oog te hebben voor de organisatie als een systeem. Later bij L&D Talents kwamen de inzichten uit de antropologie en de onderwijskunde nog meer samen. “Toen ik bij een paar jaar bij L&D Talents werkte, kwam er steeds meer aandacht voor de informele aspecten van leren. Dan komt de cultuur van een organisatie om de hoek kijken. Wat zijn de normen en waarden? En hoe beïnvloedt dat het leren? Culturele antropologie bestudeert samenlevingsvormen. Een organisatie kent net zoals elke samenleving onderstromen en subculturen. Dat bepaalt hoe mensen zich gedragen. Mijn kijk daarop kon ik bij L&D Talents heel goed gebruiken.”

In de beginperiode heeft ze samen met collega-experts gewerkt aan de ontwikkeling van het PPL-model: het positioneren en professionaliseren van het leren. “Dat heeft me veel energie gegeven en enthousiast gemaakt. Vooral om samen met L&D Talents collega’s de inhoud in te duiken en te vertalen naar een praktisch model dat nu nog steeds veel gebruikt wordt.” De eerste jaren als expert waren best even zoeken. Hoe doe je dat? Veel vertrouwen deed ze op bij een supermooie opdracht bij De Nederlandsche Bank (DNB). “Vanaf toen wist ik: ik kan me als expert stevig neerzetten. Een hele fijne ervaring. Het smaakte naar meer.” Daarna volgde een mooie reeks opdrachten in tal van sectoren.

Wat vind je zo leuk aan het vak?
“Dat zijn 2 dingen: je werkt voor hele verschillende opdrachtgevers. Je hebt het voorrecht om organisaties van binnenuit te leren kennen. Nieuwe werelden gaan voor je open. Voor een nieuwsgierig iemand zoals ik is dat iedere keer weer fascinerend. Daarnaast hou ik van de combinatie van soft skills en harde resultaten. Aan de ene kant het mensenwerk, aan de andere kant het resultaat dat je voor de opdrachtgever wilt bereiken. Dat is een hele uitdagende combi.”

Je werkte tien jaar voor L&D Talents. Wat heb je in de markt zien gebeuren?
“Ik begon zo’n beetje middenin de financiële crisis. Opdrachtgevers hielden de hand op de knip. Daarna zie je dat er steeds meer mogelijk is. Qua ontwikkeling heb ik de verschuiving gezien van het formele leren, ‘trainingen, cursussen en klasjes’, naar het informele leren: het leren tijdens en in het werk. Dat heeft vele kanten. Het gaat over leercultuur en het effectief functioneren van teams maar ook over concrete middelen die mensen in het werk snel kunnen raadplegen.” 

Als onderwijskundige krijg je steeds meer te maken met de werkplek zelf?
“Je hebt de kennis en expertise van de werkvloer nodig om te komen tot goede leermiddelen of trainingen. Maar met steeds meer aandacht voor de informele kant van leren, krijgt je rol als onderwijskundige ook een bredere invulling. Weet je je te positioneren als sparringpartner voor leidinggevenden en teams om te kijken hoe zij het leren in en rond het werk kunnen faciliteren en laten gedijen? Ben je in staat om op strategisch niveau het gesprek te voeren binnen een organisatie over wat er nodig is om een ‘lerende organisatie’ te kunnen zijn?”

Waarom de overstap naar de universiteit?
“Ik duik graag de vakinhoud in. Door de hectiek van het werk schiet dat er soms wel bij in.  De universiteit biedt me de mogelijkheid om me grondiger in mijn vakgebied te verdiepen. Daarnaast lijkt het me geweldig om studenten te begeleiden in het ontwikkelen van hun kennis en vaardigheden als onderwijskundige professional en de liefde voor het werk over te dragen. Ik hoop dat ik ze weet te inspireren door voorbeelden uit de praktijk te kunnen verbinden aan de theorie.” Marjoleine gaat niet op de achtergrond werken maar zelf lesgeven. Zowel op bachelor- als masterniveau. Vooral gericht op ‘leren in organisaties’.

Zien we je nog ooit terug bij opdrachtgevers op de werkvloer?
“Ik vind het nu leuk om kennis over te dragen. Daar heb ik zin in. Voor de komende jaren heb ik mijn plek gevonden, maar ik zeg niet dat ik nooit meer als expert aan de slag zal gaan. Daar is het werk te leuk voor.”