Zonder zelfreflectie geen leider
Leiderschap klinkt vaak als iets groots: een duidelijke visie hebben, anderen inspireren, beslissingen nemen. Maar achter al die zichtbare aspecten van leiderschap schuilt iets dat misschien wel belangrijker is dan al het andere: zelfreflectie. Zonder de vaardigheid om eerlijk naar jezelf te kijken, blijf je als leider stilstaan. Je raakt misschien zelfs de verbinding kwijt met de mensen die je probeert te begeleiden.
De spiegel voorhouden
Zelfreflectie draait om één simpele, maar krachtige vraag: Wat had ik anders kunnen doen? Het gaat niet om jezelf neerhalen of twijfelen aan je capaciteiten, maar juist om met een open blik te kijken naar je eigen handelen. Je ontdekt hierdoor niet alleen hoe je groeit als leider, maar ook hoe je sterker in je schoenen staat in moeilijke situaties.
Een leider die regelmatig reflecteert, leert van ervaringen – zowel positieve als negatieve. Misschien merk je dat je in een vergadering te veel de controle vasthoudt, terwijl je je team juist meer ruimte had willen geven. Of misschien besef je dat je een compliment vergat te geven, terwijl dat iemand net dat beetje extra motivatie had kunnen geven. Die momenten zijn waardevol, want ze helpen je de volgende keer een betere keuze te maken.
Tijd nemen voor jezelf
Veel leiders zeggen dat ze geen tijd hebben voor zelfreflectie. De dag zit immers al vol met vergaderingen, deadlines en onverwachte uitdagingen. Maar juist in die drukte is het belangrijk om even stil te staan. Zelfreflectie hoeft niet veel tijd te kosten. Het kan een paar minuten aan het eind van de dag zijn, of een kort moment na een belangrijke beslissing. De sleutel is consistentie: hoe vaker je reflecteert, hoe vanzelfsprekender het wordt.
Een eenvoudige manier om te beginnen is door jezelf aan het eind van de dag drie vragen te stellen:
- Wat ging er vandaag goed?
- Wat had ik anders kunnen doen?
- Wat neem ik mee naar morgen?
Deze vragen helpen je om zonder oordeel naar jezelf te kijken en te ontdekken waar je volgende kansen liggen.
Het effect op je team
Zelfreflectie stopt niet bij jou. Het is als een domino-effect: wanneer jij jezelf openstelt en bereid bent om kritisch naar jezelf te kijken, geef je je team de ruimte om dat ook te doen. Je creëert een veilige omgeving waarin fouten maken geen taboe is, maar juist een kans om te leren. Dat is essentieel, want niemand werkt graag in een team waar alles perfect moet gaan. Door zelf het goede voorbeeld te geven, bouw je vertrouwen op en stimuleer je een cultuur van eerlijkheid en groei.
Stel je bijvoorbeeld eens voor dat een project niet loopt zoals gepland. In plaats van meteen iemand verantwoordelijk te houden, stel je vragen: Wat kunnen we hier samen van leren? Of: Wat had ik (als leider) anders kunnen doen om dit te voorkomen? Zulke vragen laten zien dat je niet boven het team staat, maar er middenin, en dat jij ook blijft leren.
De leider van morgen
De leiders die echt het verschil maken, zijn niet degenen die altijd precies weten wat ze doen. Het zijn de mensen die durven toe te geven dat ze het soms ook even niet weten, die eerlijk naar zichzelf durven kijken en daar sterker uitkomen. Reflecteren is geen zwaktebod; het is de basis van leiderschap. Het toont lef, kwetsbaarheid en de wil om te groeien.
De leider die blijft leren
Als zelfreflectie de sleutel is tot groei, geldt dat niet alleen voor leiders zelf, maar ook voor de organisaties waarin zij werken. Bedrijven hebben behoefte aan leiders die continu blijven ontwikkelen én die anderen inspireren om hetzelfde te doen. Dit geldt zeker binnen het vakgebied van Learning & Development, waar groei en leren dagelijks centraal staan.
Daarom ben ik op zoek naar interim L&D-managers die niet alleen kennis en ervaring meebrengen, maar ook de mindset om kritisch naar zichzelf en anderen te kijken. Professionals die begrijpen dat leren en ontwikkelen een doorlopend proces is – zowel voor medewerkers als voor zichzelf. Denk jij dat je deze rol kunt vervullen, of ken je iemand die dat kan? Stuur me een bericht, ik hoor graag van je!
