Onderzoek en innovatie in het MBO, een haalbare kaart?!

Een belangrijk kenmerk van het zijn van Midlancer binnen Leadership Talents is dat we naast onze opdrachten continu bezig zijn met onze eigen ontwikkeling als onderwijsprofessional. Onderdeel daarvan is dat we inhoudelijk op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen in onderwijsland. Op die manier kunnen we onze opdrachtgevers maximaal van dienst zijn met de meest actuele kennis van zaken. Dinsdag 11 april woonde ik een webinar bij dat inging op een nieuwsflits van de MBO Raad ‘Meegaan in het kennisintensiever maken van Nederland’. In deze nieuwsflits stelt de MBO Raad een aantal vragen die betrekking hebben op de rol van onderzoek, het bouwen van een infrastructuur en waarom dit binnen het MBO zo belangrijk is.

Op 14 februari 2023 tekenden partners de werkagenda MBO 2023-2027 van minister Dijkgraaf. Deze werkagenda is uitgewerkt in verschillende doelstellingen, waarvan er één luidt:

“We zorgen ervoor dat het mbo op het gebied van onderzoek en innovatie een volwaardige en gelijkwaardige partner in der onderzoeks- en kennisnetwerken wordt.”

Het kabinet investeert structureel ongeveer 367 miljoen euro extra per jaar in het mbo. Het budget van bestaande kwaliteitsafspraken is ongeveer 528 miljoen euro per jaar. Zowel het bestaande budget als de extra investering worden ingezet voor de doelstellingen in de Werkagenda mbo. Bij elkaar opgeteld is er 0,9 miljard euro per jaar beschikbaar voor de uitvoering van de werkagenda. Voor de hele looptijd komt dat neer op meer dan vier miljard euro.

Onderzoek en innovatie is één van de thema's waar de komende jaren extra en méér aandacht voor is. OC&W stimuleert de ontwikkeling van practoraten tot 2026. Ook de MBO raad heeft onderzoek en innovatie opgenomen in haar strategisch meerjarenperspectief.  Zij werkt hierbij samen met de Stichting Practoraten. Een stichting die al bijna 10 jaar bestaat en zich ten doel stelt practoraten met elkaar in verbinding te brengen, de kwaliteit te monitoren en ondersteuning te bieden waar nodig.

In het hbo heb ik ervaren hoe praktijkgericht onderzoek de kwaliteit van onderwijs en de beroepspraktijk kan bevorderen. Ik heb gezien hoe binnen actieve leerwerkplaatsen de perspectieven van professionals, burgers (en hun netwerk), studenten, docenten en onderzoekers met elkaar werden gedeeld, wat tot nieuwe inzichten leidde. Ik schreef me dan ook enthousiast in voor het webinar van het alumni-netwerk Teacher in the Lead dat op 11 april plaatsvond. Dit webinar werd gefaciliteerd door ECBO en practor Ada ter Maten-Speksnijder vertelde over haar ervaringen.

Samen met de deelnemers stond zij stil bij de meerwaarde van praktijkgericht onderzoek voor de studenten, de docenten, het werkveld en de maatschappij. Haar verhaal maakte duidelijk dat het practoraat een mooie brug slaat tussen onderwijs, onderzoek en het (regionale) bedrijfsleven/praktijk. Samen met docenten, professionals en studenten wordt gewerkt aan praktijkproblemen en uitdagingen om zo tot oplossingen en innovatie te komen. Dit maakt het onderwijs en de beroepspraktijk wendbaar. Voor studenten heeft deelname aan activiteiten van een practoraat een positief effect op het professioneel handelen. Het maakt ze bewust van processen en stimuleert nieuwsgierigheid en reflectie. Het voorleven van een onderzoekende houding door docenten is hierbij belangrijk. Net als het actief meenemen van het werkveld. Zo heeft een practoraat een positief effect op docentprofessionalisering en het leven lang ontwikkelen van de beroepspraktijk. In de praktijk onderzoek doen, is zeker niet makkelijk. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt daarbij voor nog een extra uitdaging.

Ik zag veel parallellen met de uitdagingen van de lectoraten in het hoger beroepsonderwijs. Fijn dat er de komende jaren extra financiële middelen beschikbaar zijn om de oprichting van practoraten te stimuleren. Ik denk dat dit een positieve invloed kan hebben op de verdere samenwerking tussen mbo en hbo. Er zijn genoeg uitdagingen in onze maatschappij die om een gezamenlijke aanpak vragen.