De nieuwe omgevingswet: “Door participatie komen we tot een compromis”

Boyd Heijneman werkt namens Public Talents als expert ruimtelijke ordening bij gemeente Zevenaar. Hij houdt zich bezig met uitgebreide omgevingsvergunningen en biedt ondersteuning in wijzigings- en bestemmingsplannen. De komst van de nieuwe omgevingswet is een uitdaging in dit werkveld. Boyd vertelt over de invloed van deze wet op zijn dagelijkse werk en welke voordelen eraan vast hangen.

Op de schop

“De nieuwe omgevingswet bundelt alle regels en wetten die te maken hebben met de fysieke leefomgeving. Denk hierbij aan wet- en regelgeving over bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. We gaan met de nieuwe omgevingswet van maar liefst 26 losse wetten naar 1 wet toe. Daarnaast worden 60 Algemene Maatregelen van Bestuur gebundeld in slechts 4 Algemene maatregelen en worden 75 ministeriële regelingen in 1 Omgevingsregeling gegoten. De wet zou eigenlijk dit jaar in juli ingaan. Recentelijk is het voor de zoveelste keer uitgesteld naar 1 januari 2023. Er blijkt meer tijd nodig te zijn om deze nieuwe wet te implementeren. Het is behoorlijk complex, want juridisch wordt veel anders geregeld.”

Gesprekken voeren

“Voor burgers en ondernemers wordt het met de nieuwe omgevingswet makkelijker en sneller om vergunningen aan te vragen. Participatie tussen overheid en burgers, maar ook tussen burgers onderling, staat centraal bij de nieuwe omgevingswet. Belanghebbenden worden zo goed mogelijk betrokken bij de ontwikkeling van de leefomgeving. Dat doen we bij gemeente Zevenaar overigens al een tijdje. We werken alvast in de geest van de nieuwe omgevingswet, ook al is deze nog niet ingegaan. We kijken bij gemeente Zevenaar wat de ideale situatie is voor zowel de burgers als gemeente en proberen vanuit gesprekken met alle partijen vooraan in het proces tot een gezamenlijk plan te komen. We sluiten daarin compromissen en alle betrokkenen voelen zich vaak gehoord. De fysieke leefomgeving is van iedereen en het is mooi als je daar ook samen uit kunt komen.”  

Openstaan voor verandering

“Een andere manier van werken en denken, brengt verandering met zich mee. En daar ligt een behoorlijke uitdaging. Iedereen is op het gebied van ruimtelijke initiatieven zo gewend aan de werking van het oude vergunningensysteem. Dat gaat met de nieuwe omgevingswet volledig op de schop. Daarnaast is de wet nu voor de vijfde keer uitgesteld, dat helpt niet mee aan het vertrouwen. Bij gemeente heerst de tendens dat het werken met het nieuwe systeem nog niet goed genoeg functioneert om ermee aan de slag te gaan. De implementatie van de Omgevingswet is niet ver genoeg gevorderd en daardoor wordt tegen de in werking treding behoorlijk aan gehikt. Toch zie ik persoonlijk de komst van de nieuwe wet als een positieve ontwikkeling. Eén wet maakt het proces eenvoudiger en efficiënter. En voor de initiatiefnemer is het een stuk overzichtelijker. Het is voor ons als medewerkers in het begin wellicht zoeken waar alles staat en hoe het alles precies is geregeld. Toch valt er uiteindelijk veel winst te behalen door meer gemak en snelheid.”

Positieve ontwikkeling

“Door gesprekken met initiatiefnemers en andere betrokkenen aan de voorkant te voeren, wordt het proces van een aanvraag versneld. Wel gaat daar voor ons veel tijd in zitten, terwijl de werkdruk al vrij hoog is. Daarentegen kun je door meer participatie een juridische procedure voorkomen, en dat scheelt juist weer tijd. Is een partij het ergens niet mee eens, dan ga je daarover namelijk in gesprek. Een oplossing waarin iedereen zich kan vinden, moet wat mij betreft altijd de insteek zijn van de gesprekken. Al lukt dat natuurlijk niet altijd. Ik zie om me heen dat iedereen in het werkveld al actief bezig is met het stuk participatie en de aankomende nieuwe omgevingswet. Het is een positieve ontwikkeling. Juist omdat er opnieuw naar de inhoud wordt gekeken, levert dat onderling leuke gesprekken op. Zo’n verandering brengt nieuwe energie en dat is leuk om te zien.”