Worsteling: hoe organiseer je onderwijs vanuit een ander perspectief?
Hybride opleiden, praktijkleerroutes, van buiten naar binnen werken: het zijn benamingen voor de huidige trends binnen het MBO- en HBO-onderwijs. De vragen vanuit de beroepspraktijk en de samenleving zijn in toenemende mate sturend voor de inrichting van opleidingen. Leren vindt steeds meer plaats in de beroepspraktijk, ook buiten de traditionele stages om. Het gegeven doet zich dan voor, dat het door de onderwijsinstelling opgestelde leerplan, vaak niet voldoende aansluit bij wat in de praktijk geleerd kan worden.
Veel instellingen worstelen dan ook met de vraag hoe studenten in deze nieuwe werkelijkheid kunnen voldoen aan de gestelde eisen vanuit kwalificatiedossiers en beroepseisen. Het antwoord: het vraagt om een ander perspectief op de inrichting van het onderwijs, waarbij de praktijk leidend is. De opdracht voor de opleidingen is dan het maken van een vertaalslag naar de beroeps- en kwalificatie-eisen.
Hier ligt meer ruimte dan men denkt. Het is een misvatting dat de onderwijsinspectie en accreditatieorganen weinig ruimte bieden voor hoe het onderwijsproces ingericht wordt. De nadruk wordt door hen gelegd op de waarde van het diploma en hoe examinering plaatsvindt. De weg hier naar toe: daar pakken onderwijsinstellingen vaak te weinig ruimte. Hier ligt een uitdaging voor het onderwijs. De basis voor deze (nieuwe) manieren van opleiden is een goed en doorleefd verhaal, wat tot stand komt in dialoog met beroepspraktijken.
Duurzame samenwerkingsverbanden zijn hiervoor nodig, waarbij naast beroepspraktijken partners als lectoraten, onderzoekscentra en regionale overheden een actieve rol nemen. Dan kunnen we echt waarde toevoegen aan de samenleving.
Er worden al vele initiatieven op dit gebied genomen, zoals:
- de Zorginnovatiecentra van Fontys Hogescholen waar ik zelf een rol heb gespeeld
- de praktijkleerroutes van het Friesland College
- de Sparkcentres van de HAN
Typisch voor een worsteling is dat je niet vooraf weet waar je precies uitkomt. Wat hier nodig is, is vertrouwen. Vertrouwen op het vermogen om gezamenlijk tot goed en passend onderwijs te komen. Luctor et Emergo!
Overzicht blogs