Keuzedelen in het MBO – hoe wordt de keuze nu gemaakt?

Het houdt me bezig, van wie zijn de keuzedelen en hoe verloopt het keuzeproces? Voor de duidelijkheid: ik sta positief tegenover de mogelijkheid om een gedeelte van de opleiding flexibel in te kunnen vullen. Wat ik ook een goede ontwikkeling vind is de mogelijkheid keuzedelen te kunnen certificeren.

Onlangs sprak ik een docent in het MBO die voor het eerst aan een groep een keuzedeel moest geven. Ik vroeg haar of dit een groep met zeer gemotiveerde studenten is. Het blijkt echter niet zo te zijn dat de keuze altijd zeer overwogen of gemotiveerd gemaakt wordt. Keuzes worden ook gemaakt omdat de alternatieven niet aansprekend genoeg zijn, studenten onvoldoende beeld hebben van de inhoud van het keuzedeel of omdat de locatie gunstig of juist niet is.

Betere info, betere keuze?

Als opleiding bepaal je in overleg met bedrijven in de regio welke keuzedelen aangeboden worden of aangevraagd worden. Dit zal zeker gelden voor de verdiepende en verbredende keuzedelen. Het doel hiervan is volgens mij: de grootst mogelijk arbeidsmarktrelevantie behalen. Daarnaast zijn er remediërende (voor entree) en doorstroom keuzedelen. De student kiest vervolgens de keuzedelen die hij wil volgen. Dat hoeven niet per se de keuzedelen te zijn die het werkveld zou prefereren.

Hoe MBO-studenten keuzes maken is lastig te bepalen. Als we zouden weten op basis waarvan studenten kiezen, bijvoorbeeld voor hun opleiding, zou er wellicht minder schooluitval zijn. Of zouden minder studenten in het eerste jaar ontdekken dat hun keuze toch niet de juiste was. Peter den Boer, lector keuzeprocessen bij ROC West Brabant, zegt o.a. het volgende in zijn intreerede: “In zijn algemeenheid kunnen we dus zeggen, dat jongeren na de basisschool niet weten waarvoor ze worden opgeleid of daar onjuiste ideeën over hebben. Tussen hen en de wereld van de arbeid bevindt zich een donkere wolk, waarin sommige jongeren verdwalen, velen alleen op de tast en met veel omzwervingen hun weg vinden.” Het idee is vaak dat door betere informatie, betere keuzes gemaakt worden. Echter: de student blijkt lang niet altijd rationele keuzes te maken, kan niet alle informatie tot zich nemen én de nieuwe informatie kan nog niet gekoppeld worden aan bestaande informatie (de gemiddelde student heeft geen tot weinig werkervaring), waardoor de informatie geen betekenis heeft.

Keuzeproces: wat denk jij?

Dus, hoe kiest de student de keuzedelen tijdens zijn opleiding? Speelt arbeidsmarktrelevantie een (belangrijke) rol in dit keuzeproces? Of zijn andere argumenten ook belangrijk (spreekt het onderwerp me aan, wat kiezen mijn klasgenoten, op welke locatie wordt het keuzedeel aangeboden?). Helpt voorlichting? De betekenis van de informatie wordt waarschijnlijk groter, naarmate de student verder in zijn opleiding zit en stage heeft gelopen. Is het keuzeproces om een keuzedeel te kiezen onderdeel van LOB? Hoe worden studenten ondersteund in het maken van keuzes?

Kortom: het houdt me bezig. Ik ben nieuwsgierig naar jullie ervaringen tot nu toe.