Volwassen leiderschap

Leadership Talents sprak met Andrea Niemarkt, interim teamleider College Den Hulster te Venlo. Andrea sprak over de belangrijke rol van een leidinggevende in crisistijd, zoals nu tijdens de Corona pandemie, en schreef er de volgende blog over.

Het was 1984 en ik zat in de brugklas, toen er iets opmerkelijks gebeurde op mijn middelbare school. Een medeleerling hyperventileerde en viel flauw. Boterhammenzakje erbij, in-en uitademen en dan kwam het wel weer goed. Niet dus. Binnen no-time lagen tientallen meisjes hyperventilerend en bevangen door flauwte in de gangen, een naar gezicht. De angst, het gedrag, het had zich als een razend vuur door de school verspreid. En het hield niet zomaar op. De GGD en andere specialisten moesten eraan te pas komen om de rust weer terug te laten keren en leerlingen ervan te doordringen dat het hyperventileren kopieergedrag was.

Waarom popte deze herinnering nou net nu bij me op? De aanleiding is het maatschappelijke debat over de invloed van Corona op jongeren. De opvattingen zijn divers en gepolariseerd, maar de boventoon predikt dat deze generatie is verloren, gedoemd om te mislukken. Leerachterstanden, depressies en nog erger. En wij volwassenen zien het niet en doen niks. Uiteraard heeft Corona invloed op ons huidige bestaan en misschien ook gevolgen voor de toekomst. Maar is het nou niet de taak van volwassenen om zaken in perspectief te plaatsen en te relativeren? Jongeren te begeleiden als het leven even stroef verloopt? Net zoals toen op die school. De rust laten wederkeren en de nuance zoeken.

Even terug naar school, maar nu in het heden. Ik ben leidinggevende en bevind me in het oog van de orkaan. Er wordt getrokken en geduwd, maar ook nu weer voel ik hoe belangrijk het is om de rust te bewaren en te blijven kijken naar de feiten. Punt is; deze situatie is zo volstrekt nieuw, dat we de gevolgen nog niet helemaal kunnen overzien. Het opzwepende geroep langs de zijlijn draagt in ieder geval niet bij aan een positieve insteek. We zullen misschien wel met voortschrijdend inzicht moeten handelen, maar is het door de media geschetste schrikbeeld wel zo zwart? Een niet gevraagde nieuwe context biedt ook mogelijkheden en andere perspectieven.

Ik wil absoluut geen afbreuk doen aan de problematiek van jongeren in (geestelijke) nood en disfunctionele gezinnen. Die zijn van alle tijden. Maar ik durf wel te betwijfelen of alleen de Coronamaatregelen hiervan de oorzaak zijn. De crisis legt alleen de pijn gemakkelijker bloot en maakt het zichtbaarder voor de buitenwereld. Maar was het niet al langer zo dat de wachtlijsten overstroomden en de geestelijke en sociaal/maatschappelijke hulp te wensen over liet? Mag dit een goede les zijn voor de toekomst.

In mijn eigen context zie ik goede dingen gebeuren. Ik zie meer verbinding tussen collega’s, ouders en kinderen. Iedereen doet z’n stinkende best om er iets van te maken en dat gaat in heel veel gevallen ook goed. Er zijn lessen getrokken uit de eerste lockdown-periode en de verzorging van het online-onderwijs verloopt soepeler. En als ik aan mij docenten vraag om een aantal positieve zaken te benoemen, dan krijg ik bemoedigende antwoorden.

Er is intenser contact met leerlingen door middel van coachgesprekken, bijna alle leerlingen zijn aanwezig tijdens de lessen en als dat niet zo is, wordt er ingegrepen. Er ontstaat meer expertise op het gebied van digitaal onderwijs en dit wordt ook met elkaar gedeeld. Maar ook leert de ervaring dat een aantal leerlingen gebaat is bij online les. Met name het stille, kwetsbare kind dat normaliter in een klas de kans krijgt om weg te duiken, komt beter aan bod. En niet geheel onbelangrijk; ouders zijn meer betrokken bij de schoolvorderingen.

Dus ik breek een lans. Een lans voor alle betrokkenen die met positiviteit iedere dag er weer het beste van proberen te maken. Die stoorzenders in de media, de onruststokers, daar hebben we in het onderwijs helemaal niets aan. We accepteren de huidige situatie en anticiperen op dat wat nog gaat komen. Met rust, nuance en verstand. We baseren ons op feiten en niet op onderbuikgevoelens en laten ons niet leiden door de schreeuwende massa zonder enige praktijkkennis. En ik doe hierbij ook een oproep aan alle volwassenen; pak je rol, begeleid, ondersteun en maak ook een beetje plezier. Want alles is relatief.