Hoe houdt afstandsonderwijs de studenten in de ban?

Een betoog voor empowerment als motivatiefactor in het Hbo.

Studeren op afstand wordt het nieuwe normaal, al is het maar om de voordelen te koesteren en te blijven benutten van het onder druk geïmproviseerde afstandsonderwijs. Zo zien we mogelijkheden om studenten blijvend te bereiken, ook buiten COVID-19.

Het onderwijs heeft alles in werking gesteld om onder druk van de crisis online door te kunnen gaan en de student op gang te houden. Hiermee toonde het onderwijs zich flexibel en legde innovatie aan de dag waardoor velen al jaren naar werd uitgekeken. Zo hebben didactiek en techniek elkaar voorgoed gevonden en zijn docenten over hun digitale onzekerheden heen. Oftewel onder COVID-19 is onderwijsinnovatie in een stroomversnelling gebracht.

Met het tweede semester in zicht, verliest de aanvankelijke symptoombestrijding haar werking. Student en docent zijn zo langzamerhand moe gestreden en bij beiden raakt de rek eruit. Gevolgen van verwaarlozing liggen op de loer (Joost Kampen, Vigotski). Er wordt (te)veel gevraagd van student en docent. Het onderwijs wordt via de digitale weg naar binnen gekruid in hetzelfde tempo als dat voor COVID-19 gebeurde, want het programma moet af. En dat terwijl de omstandigheden het tijdig verwerken van alle leerstof bemoeilijkt. De docent en medestudent waar je snel even een vraag aan kon stellen of met wie je je twijfel kon delen zijn niet direct beschikbaar. Daar zit je dan in je eentje gebogen over het toetsenbord. Demotivatie en verzuim zijn een feit, mede doordat COVID-19 zelf bij jou heeft aangeklopt.

Het is tijd voor bezinning, tijd om stil te staan bij de onderbelichte kant van het innovatiesucces. Wat is er op pedagogisch vlak nodig om dit afstandsonderwijs tot een duurzaam succes te maken, voor docent en student? Wat helpt studenten om in de leermodus te komen en aangehaakt te blijven? We moeten op zoek naar de werkende hefboom in de nieuwe werkelijkheid die door COVID-19 wordt gedomineerd.

In mijn Whitepaper schets ik een beeld van de beleving van de huidige student en geef ik suggesties om het onderwijs voor hem zinvol te maken en te houden. De kern van mijn betoog is student empowerment. Student empowerment komt al in vele onderwijsvisies tot uiting en kan in de praktijk worden versterkt om het afstandsonderwijs te optimaliseren. Wanneer de student aan het roer staat van zijn eigen leerweg zal zijn motivatie toenemen om van zijn studie een succes te maken. De rol van het onderwijs verandert van verzorgend naar voorwaardenscheppend, de docent krijgt ruimte om zijn eigenheid aan het leerlandschap toe te voegen en er te zijn voor de student die hem nodig heeft. De student bepaalt uiteindelijk het onderwijs dat hem inspireert.

Ben je benieuwd naar mijn suggesties? Download de Whitepaper: “Hoe houdt afstandsonderwijs de studenten in de ban? Een wake-up call voor empowerment als pedagogische succesfactor in het hbo. Plus 8 tips voor waarde(n)vol afstandsonderwijs.”