Testen: de belangrijkste trends

De wereld van het testen verandert net zo snel als de andere vakgebieden binnen de ICT. Welke ontwikkelingen zijn actueel en wat betekenen ze voor de tester en het vakgebied? Business Manager Cinthya Poulina van IT Test Talents zet de belangrijkste test-trends op een rij en geeft haar visie op de mogelijke gevolgen.

Cinthya was zelf veertien jaar werkzaam als tester. Eén jaar geleden werd ze Business Manager bij IT Test Talents. Eén van haar taken is om de testprofessionals van IT Test Talents te koppelen aan passende opdrachtgevers en opdrachten. Vanuit die positie heeft ze dagelijks te maken met actuele ontwikkelingen in de markt.

Trend 1: DevOps/QAOps

Als eerste trend noemt Cinthya de snelle veranderingen rondom de projectmethodes. Vooral de snel groeiende populariteit van DevOps als procesmethode valt daarbij op. “DevOps is in relatief korte tijd een algemeen aanvaarde methode geworden. Ontwikkelaars van software en applicaties ontwikkelen aan de hand van deze methode flexibeler en sneller hun producten en kunnen betere software leveren voor lagere prijzen. Ik verwacht dat de DevOps-methode nog minimaal een paar jaar leidend blijft.”

ICT- en softwarebedrijven willen hun applicaties steeds sneller en tegen een betere prijs in de markt kunnen zetten. “Om de ontwikkeltijd te verkorten hanteren ze nieuwe of aangepaste werkprocessen die meestal gebaseerd zijn op het CI/CD-principe: Continuous Integration en Continuous Deployment. DevOps sluit naadloos aan bij die filosofie.”

Inmiddels staat de opvolger van DevOps al klaar, in de vorm van QAOps. Cinthya: “QAOps verbetert de samenwerking tussen testers en ontwikkelaars. Dat gebeurt door het integreren van QA-taken in de pijplijn van CI/CD-processen. Ik verwacht dat QAOps de volgende grote trend wordt op procesgebied.”  De methodische vernieuwingen hebben ook gevolgen voor het vak van tester. Cinthya: “De rol van de tester is steeds vaker niet meer beperkt tot testen alleen. Testers raken meer en meer betrokken bij elke fase van de SDLC (System Development Life Cycle, wordt ook wel de levenscyclus van applicatieontwikkeling genoemd) en moeten als gevolg daarvan hun proceskennis verbreden.”

Trend 2: Geautomatiseerd testen

De nieuwe ontwikkelmethodes zorgen ervoor dat de behoefte aan automatisering toeneemt. “Zoals bijvoorbeeld voor de regressietesten”, legt Cinthya uit. “We zien dan ook een duidelijke automatiseringstrend. Maar liefst tachtig procent van de opdrachten die we bij IT Test Talents binnenkrijgen hebben geheel of gedeeltelijk te maken met geautomatiseerd testen. Vijf jaar geleden was dat misschien twintig of dertig procent.”

Gevolgen geautomatiseerd testen
Cinthya verwacht niet dat automatisering er toe leidt dat er in de (nabije) toekomst geen testers meer nodig zijn. Als voorbeeld noemt ze de opdracht van een van de IT Test Talents-midlancers die momenteel bij DAF Trucks de software van de cabine-functionaliteiten test. “Het testen gebeurt deels handmatig. De software kan wel zeggen dat de ruitenwissers goed functioneren, maar alleen een menselijke tester kan beoordelen of de wissers ook in de praktijk werken zoals het hoort en zoals vrachtwagenchauffeurs het willen.”

Een ander voorbeeld: “Ik was zelf ooit als tester betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw waarschuwingssysteem voor NS-treinen. In de loggingfases zat de GPS-hardware in een handzaam koffertje en testten we het systeem vanuit de cabine. Maar in de laatste fase werd het systeem nogmaals uitgebreid getest op de plaats waar het in de praktijk zou worden gemonteerd: op het dak van de trein. Je kunt er namelijk niet van uitgaan dat de software onder andere omstandigheden hetzelfde reageert. Alleen een menselijke tester begrijpt dat soort context en blijft daarom onmisbaar.“ 

En al zou vrijwel al het testwerk worden geautomatiseerd, dan nog zijn er testers nodig, meent Cinthya. “Iemand moet immers de test-scripts schrijven en de test-automatiseringsprocessen opzetten. Dat moeten wel professionals zijn met voldoende inhoudelijke en procesmatige kennis van testen.”

Trend 3: Scriptless Test Automation (STA)

Test-automatisering heeft invloed op de eisen die de markt stelt aan testers. Cinthya: “Van de tester worden steeds meer technische vaardigheden verwacht, vooral vanwege het schrijven van test-scripts.” Om die reden is Scriptless Test Automation (STA) zich aan het ontwikkelen als een trend binnen de trend van automatisering. “STA maakt gebruik van bestaande tools waarmee automatische test-scripts low-code te schrijven zijn. Dat is met name handig voor de testers met minder technische bagage die toch test-scripts willen kunnen schrijven.”

Gevolgen STA voor programmeurs
Ondanks de snelle ontwikkelingen denkt Cinthya niet dat STA het programmeren op korte termijn zal vervangen, of dat testen ineens mogelijk is zonder geschoolde specialisten. “Ten eerste: ook voor het beheersen van STA-tools, zoals Tosca, is opleiding en continue bijscholing noodzakelijk. Ik zie STA meer als aanvulling. Je moet vooraf goed bepalen welke hardware en software nodig zijn voor een bepaald project en welk type testers daarbij passen. Het kan zijn dat wat minder technisch onderlegde testers die gebruikmaken van STA-tools voldoende zijn, maar het kan ook zo zijn dat je juist gespecialiseerde Java- of Python- programmeurs nodig hebt.”

Trend 4: Hernieuwde vraag naar test-managers

Een andere opvallende trend die Cinthya signaleert is de grotere vraag naar testmanagers. Die waren de afgelopen jaren minder gewild omdat er vaak werd gewerkt in kleine SCRUM-teams. Er was niet per se iemand nodig om de testprocessen te coördineren en de verschillende testteams binnen een project op één lijn te houden. “Maar inmiddels zien we door de opkomst van DevOps meer en testteams ontstaan die binnen hetzelfde project opereren. Daardoor neemt de vraag naar testmanagers weer toe.”

Trend 5: Specialisatie van testers

De laatste trend die Cinthya wil aanstippen is specialisatie van testers, bijvoorbeeld in mobile testing, BI-testing of performance testing. “De IT-wereld is zo ongelofelijk groot en breed geworden en de ontwikkelingen gaan razendsnel. De markt is continu in beweging. Steeds meer IT'ers vinden specialisatie daarom prettig of zelfs noodzakelijk. Alleen door te specialiseren kunnen ze de ontwikkelingen bijbenen en hun kennis en skills op niveau houden. Ik verwacht niet alleen dat specialistische ontwikkeling doorzet maar ook dat deze steeds verder versmalt.”