"Iedereen heeft wel een bepaalde emotie bij treinen"

Laurens de Witte werkt als testexpert bij NS. Met zijn collega's test hij het systeem dat de reizigers van alle reisinformatie voorziet. Van vertragingen en uitvallende treinen tot overstapmogelijkheden op het moment dat de trein een station nadert of aan een perron staat. Op een testmuur op kantoor kan hij zien of alles goed werkt, maar soms moet hij zelf met de trein mee om iets specifieks te testen.

Wie is Laurens de Witte?

"Ik woon in Nieuwerkerk aan den IJssel. Ik houd van wandelen en koken en maak zelf likeur. Verder vind ik het leuk om met een Raspberry Pi allerlei dingen in huis te regelen. Bijvoorbeeld de verlichting bedienen, het meten van energieverbruik en opbrengst van mijn zonnepanelen bijhouden. Daarvoor is het handig om kennis van Linux te hebben en dat komt in mijn werk weer goed van pas: veel systemen in en rond treinen draaien op Linux."

Heb je zelf iets met treinen?

"Jazeker. Dat is denk ik ook wel een voorwaarde om dit werk te doen. Het is heel concreet omdat ik zelf natuurlijk ook bijna elke werkdag met de trein reis. Iedereen heeft ook wel een bepaalde emotie bij treinen en de NS. Er zijn best veel echte treinfanaten. Aan de andere kant heb je mensen die op verjaardagen leeglopen over hun ervaringen met bijvoorbeeld vertragingen en verstoringen op het spoor.

Natuurlijk loop ik als treinreiziger ook een enkele keer tegen vertraging aan maar sta nooit in de file. En kan in de trein ook wat werken of het nieuws volgen"

Wat test je precies?

"Moderne treinen bevatten een heleboel sensoren om van alles te meten. Bijvoorbeeld het stroomverbruik, het klimaat, of de deuren open of dicht zijn en binnenkort kunnen we ook (nog beter) meten hoe druk het is in de trein, zelfs tot rijtuig-niveau aan toe. Maar ook GPS-sensoren die aangeven waar de trein is en welke kant hij op rijdt. Ik test het systeem dat de reisinformatie en de data van al die sensoren uitwisselt tussen het treinstel en de wal en andersom. Op de servers op de trein worden dan alle gegevens verwerkt en op de schermen in de trein krijgen reizigers precies op het goede moment de actuele reisinformatie zoals alle stations van de rit en aankomsttijden. Wanneer een trein bijna op een station aankomt, geven de schermen bijvoorbeeld weer welke overstapmogelijkheden er zijn."

Moet je daarvoor altijd op de trein zijn?

"Op het hoofdkantoor hebben we testmuren, één of twee van elk type materieel. Op zo'n testmuur zit de hardware en software zoals die ook op de trein aanwezig is . Daarop simuleren we echte ritten die de trein maakt zodat we eventuele bugs of fouten kunnen opsporen. Dat kan dus allemaal op kantoor, maar we moeten in de trein zelf testen. In een stilstaande trein testen we bijvoorbeeld zaken als veiligheidscamera’s, alarmknoppen of netwerkbelasting. En daarna gaan we mee in een rijdende trein, bijvoorbeeld met een materieelverplaatsing. Er zijn dan geen andere reizigers in de trein. Hoewel... Laatst was er per ongeluk iemand meegereisd die het bord 'Niet instappen' blijkbaar had gemist. Wij schrokken ons een hoedje omdat we niemand in de trein hadden verwacht, maar de reiziger schrok in zo’n stille trein ook van ons. Gelukkig moesten we er twee seconden later alle drie hard om lachen, moesten we toevallig op het volgende station stoppen en kon “de verstekeling” haar reis weer met een “normale” trein vervolgen. Want ongepland een trein op een station laten stoppen kan en mag niet. We hebben toen maar even niet de noodrem getest. Dat doe je alleen als er geen trein achter ons zit en als er geen andere reizigers zijn. Tijdens zo’n testrit heb ik ook als gecertificeerd Bevoegd Spoor Betreder een geel hesje en veiligheidschoenen aan. Het hangt af van de fase van een release hoe vaak we op de trein moeten testen. Dat kan een keer per maand zijn, maar soms ook meerdere keren per week."

Hoe groot is het team waarin je werkt?

"Dat zijn bij ICT op de Trein wel zo'n zeventig tot tachtig mensen. Daarbij reken ik dan bijvoorbeeld ook de mensen die het netwerk van de trein controleren en onderhouden. Het leuke van ons als Release- en Accentatie Test team van 5 á 6 testers is dat het een heel divers team is, waarin iedereen zijn eigen expertise heeft. Sommige collega’s zijn veel technischer dan ik, andere zijn nogal creatief. Ik ben zelf nogal procedureel ingesteld. Zo vullen we elkaar goed aan. Ik heb me het afgelopen jaar beziggehouden met het bepalen en beschrijven van testscripts en testscenario’s met onder andere precondities, postcondities,testdoelen, teststappen en verwachte uitkomsten. Ik zorg er ook voor dat release notes, specificaties en andere documentatie met hooguit een paar drukken op de knop te vinden zijn. Daarbij gebruiken we Confluence, een tool waarmee je veel makkelijker samenwerkt dan bijvoorbeeld met Excel."

Hoe bevalt het werken voor IT Test Talents en voor de NS?

"Gewoon goed. Nadat ik mijn eerste gesprek had gehad bij IT Test Talents, alweer bijna 8 jaar geleden, was het contract binnen twee weken geregeld en getekend. Dat zegt wel wat: het is een no-nonsense-organisatie waar je persoonlijk wordt benaderd en waar de collegialiteit groot is. Voor wat betreft mijn opdracht , had ik tussen 2010 en 2013 ook al voor de NS gewerkt, dus het was geen onbekende opdrachtgever. Ik denk dat ik er nog wel een tijd zal zitten. Er is nog genoeg te testen."