Toetsen op afstand? Gebruik je kritische blik!

Het onderwijs staat momenteel voor enorme uitdagingen. Dit merken wij als L&D Talents uit de ervaringen van onze experts en klanten. Vragen over het inrichten van onderwijs en toetsing op afstand schieten als paddenstoelen uit de grond. Hoe krijgen docenten zicht op de voortgang van studenten, wanneer de gebruikelijke manieren van toetsing ineens niet meer uitvoerbaar zijn? Dit roept de vraag op of de huidige vorm van toetsen wel toekomstbestendig én crisisbestendig is.

Online toetssystemen
Het implementeren van online onderwijs vraagt om een kritische houding, net als de keuze voor een online toetssysteem. Wat wil je precies dat er wordt getoetst en waarom? Welke tool kan ik gebruiken om online toetsen in te richten? Past dit bij wat deelnemers moeten leren? Deze kritische denkwijze lijkt in strijd met de huidige omstandigheden; het faciliteren van online onderwijs vraagt om een snelle, directe aanpak. Om te helpen in de keuze voor een tool die past bij wat er getoetst moet worden, heeft L&D Talents een overzicht met tools voor online toetsing ontwikkeld.

Goed gebruiken van een online toetssysteem
Online toetsen brengt veel voordelen met zich mee. Wanneer een tool goed gebruik wordt, met oog voor didactische principes, kan het de kwaliteit van toetsen verbeteren. Het gebruik van een online tool faciliteert onder andere meer variatie in verschillende vraagtypen en uitgebreide mogelijkheden voor het analyseren van leerresultaten. Het ontwikkelen van een goede toets vraagt om weloverwogen aanpak met oog voor kwaliteit. L&D Talents heeft veel expertise op het gebied van het maken van toetsen en examineren. Als je vragen hebt hierover, kun je ons kosteloos benaderen via het Lerend Spreekuur. We kijken graag met je mee.

Online toetsen op afstand
Toch vormt online toetsen ‘an sich’ niet dé oplossing voor deze crisis. Want waar normaal gesproken de student onder toezicht staat tijdens de toets, op de gebruikelijke locatie, is dit op afstand niet meer mogelijk. Dit speelt voornamelijk voor summatief toetsen, waar een officiële beoordeling of cijfer aan vast zit. Onderwijsinstellingen zoeken naar mogelijkheden om vanuit huis digitaal te toetsen zonder een al te groot risico op fraude. Voor formatief toetsen, waarbij het doel is om de student van feedback op zijn of haar leerproces te voorzien, biedt digitaal toetsen een prima oplossing. Aan de hand van bijvoorbeeld een quiz of peerfeedback krijgt de student inzicht in zijn of haar voortgang.

Surveilleren op afstand: hoe voorkom je spieken?
Eén van de mogelijkheden om de kans op valsspelen te verkleinen, is ‘online proctoring’: het observeren van deelnemers tijdens de toets. Een proctor is een surveillant, in dit geval dus online. Deze techniek zet de webcam en geluidsopname in, die door middel van analytics fraude als spieken en identiteitsfraude tegenwerken. Daarnaast kunnen ook menselijke controles via de camera worden ingezet. Ook is er de mogelijkheid om de online toets in een veilige examenbrowser te laten maken. Alhoewel dit allemaal klinkt als een ideale oplossing voor het vervangen van de klassieke surveillant, is online proctoring privacygevoelig. Ook op het gebied van betrouwbaarheid en schaalbaarheid heeft deze techniek nog een lange weg te gaan.

Op afstand beoordelen van vaardigheden en gedrag
Een andere uitdaging nu we niet meer in een fysieke ruimte kunnen toetsen, is het beoordelen van vaardigheden en gedrag. Denkvaardigheden kunnen als alternatief op het schriftelijk tentamen ook getoetst worden aan de hand van een mondeling, eventueel ondersteund door video. Het wordt lastiger wanneer praktische vaardigheden gedemonstreerd moeten worden aan de hand van specifieke materialen (op de werkplek). Denk aan het inbrengen van een infuus of het bedienen van machines. Onze experts hebben ervaring met verschillende creatieve oplossingen, zoals het inzetten van VR als leermiddel.

Gebruik je kritische blik
Zo blijkt dat er in deze tijd onvoldoende kant-en-klare oplossingen zijn om online toetsen volledig op afstand in te richten. Hoe onderwijsinstellingen dit het beste kunnen aanpakken en welke keuzes zij hierin maken, hangt onder andere af van de lesstof, de praktijk en de doelgroep. We willen je uitdagen om de huidige manier van toetsing onder de loep te nemen en de kansen te ontdekken die schuilen in minder of anders toetsen.

• Minder toetsen: meer formatieve feedback.

De laatste jaren ontstaat  steeds meer interesse voor het inzetten van formatieve feedback. Formatieve feedback is gericht op het geven van inzicht in het leerproces, zonder hier een beoordeling of cijfer aan te koppelen. Ga na of een beoordeling nodig is of dat je studenten evengoed van feedback kan voorzien om hen verder te helpen. Draagt het aantal tentamens in het huidige rooster écht bij aan het leerproces?

Hulpmiddelen bij formatieve feedback zijn bijvoorbeeld quizzen, action learning, groepscoaching, peerfeedback en individuele coaching op basis van evaluatieve rubrics.

• Anders toetsen: meer gevarieerd toetsen.

Toetsen in andere, meer onbekende vormen doet een beroep op de creativiteit van docenten. Zou je wat je normaal schriftelijk toetst ook op een andere manier kunnen beoordelen? Om dit te bepalen adviseren we uit te gaan van de leerstof en het niveau deelnemers waarop deze stof moeten beheersen. Bijvoorbeeld op basis van de denkniveaus in de Taxonomie van Bloom. Kies bij het denkniveau een bijpassende toetsvorm die ook geschikt is voor de student en die te beoordelen is aan de hand van een rubric. Voorbeelden van alternatieve toetsvormen zijn het maken van een (groeps)product, het schrijven van een essay, het opnemen van een video, een mondeling examen of een rollenspel.

Uitdagingen van online toetsen op afstand

Samenvattend zijn dit de drie grootste uitdagingen voor online toetsen op afstand.

1. Door de grote haast moeten bestaande toetsen zo snel mogelijk online worden gebracht. We komen erachter dat dit niet altijd de meest ideale vorm is, maar het ontbreekt aan tijd.
2. Het is (bijna) niet te voorkomen dat er kan worden gefraudeerd met online toetsen op afstand.
3. Online op afstand toetsen is lastig wanneer praktische vaardigheden gedemonstreerd moeten worden aan de hand van specifieke materialen. Denk aan het plaatsen van een infuus of het bedienen van machines.

Bij L&D Talents houden we van een uitdaging en ondersteunen we graag bij het inrichten van leren (op afstand). Benieuwd naar wat we voor jouw organisatie kunnen betekenen? Vul het formulier in van het Lerend Spreekuur en we nemen zo snel mogelijk contact met je op. 

Dit was een bijdrage van Silke Dekker, Daniëlle Roodbol en Hugo van der Wee.